Súng điện bắn xa (hay còn gọi là súng phóng xung điện) là một công cụ hiện đại thường được nhắc đến, có khả năng vô hiệu hóa đối tượng từ một khoảng cách nhất định mà không cần dùng đến vũ lực quá mạnh. Nhiều người quan tâm đến cách thức hoạt động của thiết bị này. Tuy nhiên, thực tế súng điện bắn được bao xa, tính năng nổi trội của chúng là gì và hiệu quả sử dụng của chúng trong các tình huống thực tế? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!
Súng điện bắn xa là gì?
Súng điện bắn xa là một thiết bị tự vệ dạng cầm tay được thiết kế để phóng xung điện hoặc tia điện tới mục tiêu ở khoảng cách lớn hơn so với các loại súng điện thông thường. Mục tiêu chính của loại thiết bị này thường là gây rối loạn tạm thời chức năng vận động hoặc làm giảm khả năng tấn công của đối tượng trong vài giây đến vài phút nhằm tạo khoảng cách cho người dùng rời khỏi hiện trường.
Khác với súng điện tiếp xúc trực tiếp, súng bắn điện từ xa cho phép người dùng duy trì khoảng cách an toàn với đối tượng đe dọa, giảm thiểu nguy cơ phải đối đầu cận chiến.
Cấu tạo và tính năng chính của súng bắn điện từ xa
Súng điện bắn xa tự vệ gồm nhiều thành phần cơ bản và các tính năng an toàn nhằm tối ưu hiệu quả vô hiệu hóa trong khi giảm thiểu nguy cơ gây tổn thương nghiêm trọng. Dưới đây là cấu tạo và tính năng chính cùng những lưu ý về vận hành, bảo quản và pháp lý.
Các thành phần và tính năng chính:
- Vỏ ngoài (Housing): Phần vỏ thường được làm từ nhựa ABS chống va đập hoặc hợp kim nhẹ, thiết kế ergonomic để dễ cầm nắm. Vỏ có tác dụng bảo vệ các linh kiện bên trong và cách điện an toàn cho người sử dụng. Nhiều mẫu được thiết kế với hình dáng giống súng lục hoặc thiết bị cầm tay nhỏ gọn để dễ mang theo.
- Nguồn điện: Thường là pin sạc lithium-ion hoặc pin alkaline có thể thay thế. Nguồn điện cung cấp năng lượng cho mạch điều khiển và tạo ra xung điện áp cao. Dung lượng pin quyết định số lần sử dụng và thời gian hoạt động của thiết bị. Các mẫu hiện đại thường có cổng sạc USB để tiện lợi hơn.
- Mạch điều khiển và biến áp: Bộ phận này chuyển đổi năng lượng từ pin thành xung điện có đặc tính phù hợp để gây rối loạn tạm thời hoạt động cơ, đồng thời tích hợp các cơ chế giới hạn để tránh hoạt động liên tục quá lâu. Mạch thường chứa cơ chế bảo vệ quá dòng, kiểm soát thời gian phóng xung và phát hiện lỗi.
- Đầu phát / điện cực / ống phóng (với mẫu bắn xa): Thiết bị bắn xa thường sử dụng cartridge/ống phóng chứa đầu mũi hoặc lưỡi điện (probes) để tạo khoảng nối tạm thời giữa hai điện cực trên cơ thể mục tiêu; các đầu này có thể được thu hồi hoặc vứt bỏ sau mỗi lần bắn. Thiết kế đầu phóng phải đảm bảo an toàn cho người sử dụng và giảm tối đa nguy cơ gây tổn thương do va chạm vật lý.
- Mức điện áp: Mức điện áp đầu ra thường được đo bằng kilovolt (kV) và có thể dao động từ vài chục nghìn đến hàng trăm nghìn volt. Tuy nhiên, dòng điện (amperage) được giữ ở mức rất thấp (thường dưới 5 milliampere) để gây rối loạn thần kinh cơ mà không gây tổn thương nghiêm trọng hay tử vong. Điện áp cao giúp xuyên qua quần áo, nhưng đó là dòng điện và tần số xung mới quyết định hiệu quả vô hiệu hóa.
Ngoài các thành phần cơ bản này, súng điện bắn xa tự vệ còn được trang bị các tính năng an toàn như:
- Cơ chế kích hoạt (Trigger) và khóa an toàn (Safety lock): Có các cơ chế kích hoạt vật lý và/hoặc điện tử để tránh kích hoạt vô ý (nút bấm, công tắc trượt, mã PIN, hoặc khóa vật lý). Một số mẫu súng điện bắn xa tự vệ chỉ cho phép nổ khi đã bật chế độ “giữ sẵn sàng” hoặc khi tách chốt an toàn.
- Đèn chiếu mục tiêu, laser, đèn trợ sáng: Nhiều mẫu tích hợp đèn LED chiếu sáng hoặc laser giúp ngắm bắn chính xác trong điều kiện thiếu sáng, đồng thời đèn báo tình trạng hoạt động (sẵn sàng/phóng xung).
- Chế độ phóng và giới hạn thời gian: Thiết bị có thể có nhiều chế độ (ví dụ phóng liên tục trong vài giây, phóng ngắt quãng). Nhiều mẫu tự động ngắt sau một khoảng thời gian cố định để tránh lạm dụng hoặc gây tổn thương do phóng kéo dài.
Các loại súng điện bắn xa thường gặp hiện nay
Súng điện bắn xa là một nhóm thiết bị đa dạng, được thiết kế để vô hiệu hóa mục tiêu tạm thời bằng xung điện mà vẫn đảm bảo khoảng cách an toàn. Các thiết bị này thường được phân loại dựa trên cơ chế phóng điện và phạm vi hoạt động của chúng. Vấn đề súng điện bắn được bao xa phụ thuộc mạnh vào kiểu máy, cartridge hoặc dây sử dụng. Cùng tìm hiểu chi tiết trong phần tiếp theo!
1. Dạng "súng" bắn đầu dò (Cartridge-based Taser)
Súng điện bắn xa này sử dụng viên đầu dò (cartridge) để phóng một đầu tiếp xúc vào mục tiêu, nhờ đó đạt được tầm bắn xa hơn so với các thiết bị tiếp xúc trực tiếp. Thiết kế thường giống súng cầm tay, thuận tiện khi ngắm và kích hoạt bằng một tay nên phù hợp trong những tình huống cần giữ khoảng cách an toàn. Về phạm vi, các mẫu cartridge‑based thường có tầm bắn hiệu quả ở mức vài mét, thường là khoảng vài mét đến chục mét.
Điểm mạnh là khả năng vô hiệu hóa từ xa và độ chính xác khi ngắm phù hợp trong những tình huống cần giữ khoảng cách an toàn. Tuy nhiên, sau khi bắn cần thay cartridge hoặc đầu dò để sử dụng tiếp.
2. Mẫu "súng" phóng dây/đầu nối (Wired/Connector Projectors)
Những thiết bị thuộc nhóm này phóng một đoạn dây hoặc đầu nối để tạo kết nối tạm thời giữa hai điện cực trên cơ thể mục tiêu, giúp truyền xung điện mà không cần tiếp xúc trực tiếp. Cơ chế này cho phép người sử dụng giữ khoảng cách an toàn hơn và giảm rủi ro vật lý khi tiếp cận. Phạm vi hoạt động của các mẫu phóng dây thường tương đương hoặc hơi dài hơn so với cartridge‑based trong thực tế sử dụng nhưng cũng bị giới hạn bởi độ dài dây và khả năng bám dính của đầu nối nên thường nằm trong khoảng vài mét đến khoảng chục mét tùy thiết kế.
Tuy nhiên vì có thêm cơ cấu phóng và bộ phận tiêu hao (dây, đầu nối), thiết bị thường phức tạp hơn về thiết kế, cần bảo trì cẩn thận và chi phí phụ tùng thay thế cao hơn so với các mẫu tiếp xúc trực tiếp.
3. Dạng cầm tay/mini tiếp xúc trực tiếp
Các mẫu súng điện nhỏ bắn xa cầm tay hoạt động khi tiếp xúc trực tiếp lên da hoặc qua lớp quần áo mỏng. Các mẫu này nổi bật bởi kích thước nhỏ gọn, dễ cất giữ và thao tác nhanh, thích hợp cho người cần thiết bị tiện lợi, không phức tạp, dùng trong tình huống tự vệ gần.
Đây là loại có tầm hoạt động ngắn nhất vì yêu cầu tiếp xúc trực tiếp về cơ bản là tại chỗ (cách nhau vài cm hoặc tiếp xúc trực tiếp). Các phiên bản súng điện nhỏ bắn xa hybrid có thể được tinh chỉnh để mở rộng phạm vi hoạt động so với các mẫu truyền thống. Tuy nhiên, điểm hạn chế chính là thiết bị yêu cầu tiếp cận gần mục tiêu để đạt được hiệu quả vô hiệu hóa.
Hướng dẫn an toàn khi sử dụng súng điện bắn xa
Khi sử dụng súng điện bắn xa tự vệ, bạn cần tuân thủ các nguyên tắc nghiêm ngặt sau:
- Bảo trì pin định kỳ: Pin là nguồn năng lượng cốt lõi của súng điện, quyết định khả năng hoạt động và hiệu quả của thiết bị. Bạn nên kiểm tra dung lượng pin và tình trạng hoạt động của thiết bị trước khi mang theo hoặc sử dụng. Pin yếu có thể khiến thiết bị không phóng đủ điện áp cần thiết để làm bất động đối tượng.
- Không tự ý sửa chữa: Súng điện là thiết bị phức tạp với mạch điện cao áp và cơ chế bắn đạn/kim, việc tự ý sửa chữa tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng. Do đó tự ý tháo lắp, sửa chữa có thể gây điện giật nguy hiểm cho chính người thực hiện.
- Học cách rút lui: Mục đích chính của công cụ tự vệ là tạo cơ hội để thoát khỏi tình huống nguy hiểm không phải để đối đầu kéo dài. Ngay sau khi bắn súng điện và làm bất động (gây choáng) được đối tượng, mục tiêu ưu tiên là xoay người và chạy đến nơi an toàn ngay lập tức, đồng thời kêu cứu. Tuyệt đối không sử dụng súng điện khi không thực sự cần thiết hoặc lạm dụng thiết bị này.
Súng điện bắn xa là một công cụ hỗ trợ đặc biệt, mang lại lợi thế chiến thuật rõ rệt nhờ khả năng vô hiệu hóa mục tiêu từ một khoảng cách an toàn. Các loại súng điện phổ biến đều được thiết kế dựa trên nguyên tắc sử dụng xung điện để làm gián đoạn tạm thời hệ thống thần kinh cơ của đối tượng. Thiết bị này có thể giúp bạn kiểm soát tình huống mà không cần dùng đến vũ lực gây sát thương cao. Tuy nhiên để đảm bảo tính năng hoạt động tối ưu và an toàn tuyệt đối, người dùng luôn phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc như bảo trì pin định kỳ, tuyệt đối không tự ý sửa chữa và quan trọng nhất là học cách rút lui ngay sau khi vô hiệu hóa đối tượng.
